اثر فرسایش خاک بر روی ویژگی‌های آناتومیکی چوب و پوست ریشه درخت ارس (Juniperus excelsa)

چکیده: آناتومی چوب درختان علاوه بر تاثیر­پذیری از صفات والدین (ژن) متأثر از عوامل محیطی است. یکی از این عوامل محیطی فرسایش خاک است که تأثیرهای قابل توجهی بر روی ویژگی­های آناتومی چوب ریشه درختان دارد. درخت ارس (Juniperus excelsa) یکی از سوزنی­برگان بومی ایران و دارای دیرزیستی بالا بوده و در نتیجه مطالعه آناتومی چوب ریشه آن در دو حالت داخل و خارج از خاک می­تواند بیانگر اثرات فرسایش خاک بر روی ویژگی­های آناتومیکی چوب ریشه این گونه باشد.  بدین منظور از پوست و چوب ریشه­های چند درخت گونه ارس در داخل خاک و بیرون­زده از خاک نمونه­برداری و از آنها توسط میکروتوم مقاطع نازک میکروسکوپی تهیه و صفت‌های آناتومیکی آنها مطالعه و مقایسه شد. نتایج نشان داد که حلقه­های رویشی نمونه چوب ریشه داخل خاک از یک ردیف چوب تابستانه تشکیل شده است و با شروع پدیده بیرون­زدگی از خاک در مقطع عرضی از ضخامت حفرات سلولی در بخش بهاره و تابستانه کاسته شده و سلول­های چوبی در ظاهر ضخیم­تر به­نظر می­رسد و همچین بر مقدار چوب تابستانه افزوده می­شود. پارانشیم­های طولی حاوی مواد رنگی سیاه رنگ در بخش بیرون­زده چوب ریشه به­فراوانی مشاهده می­شود. ضمناً با شروع پدیده بیرون­زدگی از ضخامت پوست بخش بیرون­زده از خاک کاسته شده و ضخامت لایه آبکش و پریدرم آن به بزرگی ریشه داخل خاک نمی­باشد.